Γράφει ο
Πλούταρχος Πάστρας
ploutarxos19@gmail.com
Η παρούσα πατερική μελέτη αποτέλεσε το θέμα δύο ομιλιών προς τους χριστιανούς αδελφούς μας και θα την παρουσιάσω σε τέσσερα μέρη (3/10/2013, 10/10/2013,17/10/2013 και 24/10/2013), λόγω της μεγάλης έκτασής της και επιπλέον θα την παρουσιάσω, σε μονοτονικό σύστημα.
Η μελέτη αυτή αποτελεί απόδοσις υπό του Επισκόπου Ιερεμίου Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως. Εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2012 στην Δημητσάνα - Μεγαλόπολης από την Ιερά Μητρόπολις Γόρτυνος & Μεγαλοπόλεως.
«Θα παρακαλέσω, αδελφοί μου χριστιανοί, ακροατές του θείου κηρύγματος, να προσέξετε τα όσα θα σας πω στο σημερινό μου κήρυγμα, γιατί δεν θα είναι δικά μου λόγια, αλλά λόγια του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Διάβασα δύο ομιλίες του ιερού αυτού Πατέρα περί της «σκοπιμότητος τῆς ἀσαφείας τῶν προφητειῶν» της Παλαιάς Διαθήκης και θα σας πω με σύντομο λόγο μερικά από τα ωραία των ομιλιών αυτών. Παρακαλώ, προσέξτε!
Ο ιερός Χρυσόστομος ομιλεί για την Παλαιά Διαθήκη και λέει ότι είναι δύσκολη στην ερμηνεία της, πολύ δυσκολώτερη από την Καινή Διαθήκη. Σας το διαβάζω, όπως το λέει: «Αἰνίγμασι γάρ ἒοικε τά προφητικά, καί πολύ δυσκολία ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ καί δυσεπίληπτα τά βιβλία· ἡ δέ Καινή σαφεστέρα καί εὐκολωτέρα». Στην πραγματικότητα θα έπρεπε η Καινή Διαθήκη να είναι δυσκολώτερη, γιατί μας μιλάει για υψηλότερα πράγματα, για ανάσταση σωμάτων, για Βασιλεία Ουρανών και για απόρρητα αγαθά, που υπερβαίνουν τον ανθρώπινο νου. Και όμως είναι δυσκολώτερη η Παλαιά, επειδή είναι διατυπωμένες με ασάφεια οι προφητείες της.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Ο ιερός Χρυσόστομος, στις δύο ομιλίες που θίγει το θέμα, δίνει δύο απαντήσεις. Θέτει το ερώτημα «Τίς οὖν ἡ αἰτία τοῦ τάς προφητείας ἀσαφεῖς εἶναι;». Και απαντά: Οι προφητείες στην Παλαιά Διαθήκη προλέγουν πολλά κακά εναντίον των Ιουδαίων: Ότι θα καταστραφεί η Ιερουσαλήμ και ο ναός της, ότι αυτοί θα αιχμαλωτισθούν και θα διασκορπισθούν στα πέρατα της οικουμένης, ότι θα χάσουν όλες τις δωρεές που έλαβαν, την ιεροσύνη και την βασιλεία. Λοιπόν: Για να μην επιτεθούν οι Ιουδαίοι εναντίον των προφητών και τους φονεύσουν, γιατί ήσαν μανιακοί και θηριώδεις, γι' αυτό και οι προφητείες των προφητών της Παλαιάς Διαθήκης λέγονται με ασάφεια, ώστε «τῆ ἀσάφείᾳ τῶν λεγομένων τοῖς λέγουσι παρασκευάζοντες ἀσφάλειαν». Τέτοιοι πραγματικά, ήταν οι Ιουδαίοι, αγαπητοί μου χριστιανοί:Φονιάδες των προφητών. Θυμηθείτε τον προφήτη Ηλία, που λέει στον Θεό για του Ιουδαίους: «Κύριε, τούς προφήτας σου ἀπέκτειναν, τά θυσιαστήριά σου κατέσκαψαν» (Γ΄ Βασ. 19,10). Θυμηθείτε, πάλι, τον Ησαΐα που είπε γι' αυτούς ότι τα χέρια τους είναι γεμάτα από αίμα (Ησ. 1,15). Και ο Χριστός μας είπε: «Ἰερουσαλήμ, Ἰερουσαλήμ, ἡ αποκτείνουσα τούς προφήτας καί λιθοβολοῦσα τούς ἀπεσταλμένους πρός αὐτήν» (Ματθ. 23,29). Σαν να τους έλεγε, όπως το ερμηνεύει ο Χρυσόστομος: «Ἀποκτείνετε, λοιπόν, καί ἐμένα. Προσθέστε στά αἳματα τῶν δούλων καί τήν δεσποτική σφαγή»!
Θα σας αναφέρω, αγαπητοί μου χριστιανοί, μια ιστορία από την Παλαιά Διαθήκη, που αναφέρει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, για να πεισθείτε για την αλήθεια αυτή που είπαμε: Ότι, δηλαδή, οι Ιουδαίοι αν άκουαν με σαφήνεια τους προφήτες να λέγουν για, έστω και πρόσκαιρη, καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του έθνους τους, θα επετίθεντο άγρια εναντίον των προφητών. Ήταν ο καιρός που οι Βαβυλώνιοι είχαν πολιορκήσει την Ιερουσαλήμ. Και ενώ ήταν τόσο φανερός ο κίνδυνος, επειδή όμως ο προφήτης Ιερεμίας είπε «ἡ πόλη θά παραδοθεῖ στά χέρια τῶν Χαλδαίων», τον θεώρησαν προδότη, τον κατηγόρησαν ότι «παραλύει τά χέρια τοῦ στρατοῦ καί τοῦ λαοῦ», τον μαστίγωσαν και τον έκλεισαν σε μια υπόγεια υγρή φυλακή (Ιερ. κεφ. 44). Βλέπετε; Δεν ανέχτηκαν οι Ιουδαίοι να ακούσουν ούτε για πρόσκαιρη αιχμαλωσία τους και κακοποίησαν τον προφήτη Ιερεμία. Πως, λοιπόν, θα άκουγαν προφητείες για την μόνιμη δουλεία τους; Θα κακοποιούσαν ακόμη περισσότερο τους προφήτες. Γι΄ αυτό και οι προφήτες προφήτευαν με τα μέλλοντα κακά, αλλά όχι με σαφήνεια. «Ἒλεγον μέν οἰ προφῆται ταῦτα, οὑκ ἒλεγον δέ φανερῶς», όπως το λέει ο Χρυσόστομος.
Και όχι μόνο αυτοί οι ίδιοι οι προφήτες κινδύνευαν από την κακότητα των Ιουδαίων, αλλά και αυτά τα βιβλία τους θα καταστρέφονταν από αυτούς, αν έγραφαν σ' αυτά με σαφήνεια για την υποδούλωση του έθνους τους. Και αναφέρει εδώ ο Χρυσόστομος, ως απόδειξη, ένα περιστατικό πάλι από την ζωή του Ιερεμίου. Είπε ο Κύριος στον Ιερεμία: «Γράψε σε βιβλίο, ὃλες τις προφητεῖες πού σοῦ εἷπα ἐναντίον τῶν Ἲουδαίων καὶ ὃλων τῶν εθνῶν» (Ιερ. 43,2). Και αυτό εσήμαινε όχι μόνο να τις γράψει, αλλά και να τις αναγνώσει στους άρχοντες και τον λαό. Και επειδή ο προφήτης Ιερεμίας δεν μπορούσε να κάνει το έργο αυτό, γιατί ήταν φυλακισμένος, όπως είπαμε προηγουμένως, γι' αυτό κάλεσε τον μαθητή του Βαρούχ να γράψει και να αναγνώσει τις προφητείες του. «Γράψον καὶ ἀνάγνωσθι», του είπε· «ἐγὼ γάρ κατέχομαι ἐν τῇ φυλακῇ». Αλλά, θα πρέπει να σταθούμε εδώ για λίγο και να θαυμάσουμε μαζί με τον Χρυσόστομο: «Ὢ μεγαλοψυχίας» του προφήτου! «Ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ ἦν, καὶ τῆς προφητείας οὐκ ἀφίστατο»! Έγραψε λοιπόν, αγαπητοί μου, ο Βαρούχ καθ' υπαγόρευση του δασκάλου του Ιερεμίου τους λόγους των προφητειών κατά της Ιουδαίας και των εθνών, από την αρχή της δράσης του μέχρι τότε, και πήγε έπειτα και τις διάβασε ενώπιον των αρχόντων. Και οι άρχοντες πήραν το βιβλίο αυτό των προφητειών και πήγαν στον βασιλιά Ιωακείμ για να το αναγνώσουν. Ο καιρός ήταν χειμώνας, γι' αυτό και ο βασιλιάς είχε «ἐσχάραν πυρός κατά πρόσωπον αὐτοῦ». Και όταν του διάβασαν τρεις τέσσερις σελίδες από το βιβλίο του Ιερεμίου, τόσο πολύ οργίστηκε, ώστε πήρε μαχαιρίδιο, κατέκοψε το βιβλίο και το πέταξε στην φωτιά, που ήταν μπροστά του, για να κατακαεί. Τόση οργή και προς το άψυχο βιβλίο! Και λέει ο Χρυσόστομος: «Ὁ τοίνυν τοῖς ἀψύχοις οὓτο πολεμῶν, εἰ τὴν ψυχήν ἒχοντα εὗρε, τί οὐκ ἂν εἰργάσατο;». Γι' αυτό και ο Θεός ήθελε οι προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης να λέγονται με ασάφεια για την ασφάλεια των δούλων Του, των προφητών Του.
Είναι βέβαια αλήθεια ότι υπάρχουν και προφήτες που προφήτευαν με σαφήνεια στους Ιουδαίους τα μέλλοντα να συμβούν σ' αυτούς κακά. Αλλά αυτό ήταν, πραγματικά, μία τόλμη τους, γι' αυτό και ο απόστολος Παύλος λέει για τον Ησαΐα, που προφήτευσε την απόρριψη των Ιουδαίων και την πρόσληψη των εθνιών: «Ἡσαΐας δὲ ἀποτολμᾷ καὶ λέγει· Εὑρέθην τοῖς ἐμέ μὴ ζητοῦσιν». Και αυτός ο λόγος του Ησαΐα ήταν, πραγματικά, μια μεγάλη κατηγορία κατά των Ιουδαίων, λέει ο Χρυσόστομος: «Οἱ μὴ ἀκούσαντες ἐπίστευσαν καὶ οἱ ἀκούσαντες ἐυσταύρωσαν Διά ταῦτα τολμητήν ἐκάλεσε τὸν Ἠσαΐαν».
Η πηγή της επιστολής είναι το βιβλίο του Επισκόπου Ιερεμίου Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως με τίτλο ΣΚΟΠΙΜΗ Η ΑΣΑΦΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ, που ανήκει στην Βιβλιοθήκη Πλούταρχου Πάστρα.
Πλούταρχος Πάστρας
ploutarxos19@gmail.com
Η παρούσα πατερική μελέτη αποτέλεσε το θέμα δύο ομιλιών προς τους χριστιανούς αδελφούς μας και θα την παρουσιάσω σε τέσσερα μέρη (3/10/2013, 10/10/2013,17/10/2013 και 24/10/2013), λόγω της μεγάλης έκτασής της και επιπλέον θα την παρουσιάσω, σε μονοτονικό σύστημα.
Η μελέτη αυτή αποτελεί απόδοσις υπό του Επισκόπου Ιερεμίου Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως. Εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2012 στην Δημητσάνα - Μεγαλόπολης από την Ιερά Μητρόπολις Γόρτυνος & Μεγαλοπόλεως.
Α΄ Μέρος
«Θα παρακαλέσω, αδελφοί μου χριστιανοί, ακροατές του θείου κηρύγματος, να προσέξετε τα όσα θα σας πω στο σημερινό μου κήρυγμα, γιατί δεν θα είναι δικά μου λόγια, αλλά λόγια του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Διάβασα δύο ομιλίες του ιερού αυτού Πατέρα περί της «σκοπιμότητος τῆς ἀσαφείας τῶν προφητειῶν» της Παλαιάς Διαθήκης και θα σας πω με σύντομο λόγο μερικά από τα ωραία των ομιλιών αυτών. Παρακαλώ, προσέξτε!
Το θέμα: Γιατί η ασάφεια
των προφητειών της Π.Δ. ;
Ο ιερός Χρυσόστομος ομιλεί για την Παλαιά Διαθήκη και λέει ότι είναι δύσκολη στην ερμηνεία της, πολύ δυσκολώτερη από την Καινή Διαθήκη. Σας το διαβάζω, όπως το λέει: «Αἰνίγμασι γάρ ἒοικε τά προφητικά, καί πολύ δυσκολία ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ καί δυσεπίληπτα τά βιβλία· ἡ δέ Καινή σαφεστέρα καί εὐκολωτέρα». Στην πραγματικότητα θα έπρεπε η Καινή Διαθήκη να είναι δυσκολώτερη, γιατί μας μιλάει για υψηλότερα πράγματα, για ανάσταση σωμάτων, για Βασιλεία Ουρανών και για απόρρητα αγαθά, που υπερβαίνουν τον ανθρώπινο νου. Και όμως είναι δυσκολώτερη η Παλαιά, επειδή είναι διατυπωμένες με ασάφεια οι προφητείες της.
Απάντηση:Για την θηριωδία
των Ιουδαίων
Γιατί συμβαίνει αυτό; Ο ιερός Χρυσόστομος, στις δύο ομιλίες που θίγει το θέμα, δίνει δύο απαντήσεις. Θέτει το ερώτημα «Τίς οὖν ἡ αἰτία τοῦ τάς προφητείας ἀσαφεῖς εἶναι;». Και απαντά: Οι προφητείες στην Παλαιά Διαθήκη προλέγουν πολλά κακά εναντίον των Ιουδαίων: Ότι θα καταστραφεί η Ιερουσαλήμ και ο ναός της, ότι αυτοί θα αιχμαλωτισθούν και θα διασκορπισθούν στα πέρατα της οικουμένης, ότι θα χάσουν όλες τις δωρεές που έλαβαν, την ιεροσύνη και την βασιλεία. Λοιπόν: Για να μην επιτεθούν οι Ιουδαίοι εναντίον των προφητών και τους φονεύσουν, γιατί ήσαν μανιακοί και θηριώδεις, γι' αυτό και οι προφητείες των προφητών της Παλαιάς Διαθήκης λέγονται με ασάφεια, ώστε «τῆ ἀσάφείᾳ τῶν λεγομένων τοῖς λέγουσι παρασκευάζοντες ἀσφάλειαν». Τέτοιοι πραγματικά, ήταν οι Ιουδαίοι, αγαπητοί μου χριστιανοί:Φονιάδες των προφητών. Θυμηθείτε τον προφήτη Ηλία, που λέει στον Θεό για του Ιουδαίους: «Κύριε, τούς προφήτας σου ἀπέκτειναν, τά θυσιαστήριά σου κατέσκαψαν» (Γ΄ Βασ. 19,10). Θυμηθείτε, πάλι, τον Ησαΐα που είπε γι' αυτούς ότι τα χέρια τους είναι γεμάτα από αίμα (Ησ. 1,15). Και ο Χριστός μας είπε: «Ἰερουσαλήμ, Ἰερουσαλήμ, ἡ αποκτείνουσα τούς προφήτας καί λιθοβολοῦσα τούς ἀπεσταλμένους πρός αὐτήν» (Ματθ. 23,29). Σαν να τους έλεγε, όπως το ερμηνεύει ο Χρυσόστομος: «Ἀποκτείνετε, λοιπόν, καί ἐμένα. Προσθέστε στά αἳματα τῶν δούλων καί τήν δεσποτική σφαγή»!
Κινδύνευαν και τα προφητικά
βιβλία από την αγριότητα
των Ιουδαίων
Θα σας αναφέρω, αγαπητοί μου χριστιανοί, μια ιστορία από την Παλαιά Διαθήκη, που αναφέρει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, για να πεισθείτε για την αλήθεια αυτή που είπαμε: Ότι, δηλαδή, οι Ιουδαίοι αν άκουαν με σαφήνεια τους προφήτες να λέγουν για, έστω και πρόσκαιρη, καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του έθνους τους, θα επετίθεντο άγρια εναντίον των προφητών. Ήταν ο καιρός που οι Βαβυλώνιοι είχαν πολιορκήσει την Ιερουσαλήμ. Και ενώ ήταν τόσο φανερός ο κίνδυνος, επειδή όμως ο προφήτης Ιερεμίας είπε «ἡ πόλη θά παραδοθεῖ στά χέρια τῶν Χαλδαίων», τον θεώρησαν προδότη, τον κατηγόρησαν ότι «παραλύει τά χέρια τοῦ στρατοῦ καί τοῦ λαοῦ», τον μαστίγωσαν και τον έκλεισαν σε μια υπόγεια υγρή φυλακή (Ιερ. κεφ. 44). Βλέπετε; Δεν ανέχτηκαν οι Ιουδαίοι να ακούσουν ούτε για πρόσκαιρη αιχμαλωσία τους και κακοποίησαν τον προφήτη Ιερεμία. Πως, λοιπόν, θα άκουγαν προφητείες για την μόνιμη δουλεία τους; Θα κακοποιούσαν ακόμη περισσότερο τους προφήτες. Γι΄ αυτό και οι προφήτες προφήτευαν με τα μέλλοντα κακά, αλλά όχι με σαφήνεια. «Ἒλεγον μέν οἰ προφῆται ταῦτα, οὑκ ἒλεγον δέ φανερῶς», όπως το λέει ο Χρυσόστομος.
Και όχι μόνο αυτοί οι ίδιοι οι προφήτες κινδύνευαν από την κακότητα των Ιουδαίων, αλλά και αυτά τα βιβλία τους θα καταστρέφονταν από αυτούς, αν έγραφαν σ' αυτά με σαφήνεια για την υποδούλωση του έθνους τους. Και αναφέρει εδώ ο Χρυσόστομος, ως απόδειξη, ένα περιστατικό πάλι από την ζωή του Ιερεμίου. Είπε ο Κύριος στον Ιερεμία: «Γράψε σε βιβλίο, ὃλες τις προφητεῖες πού σοῦ εἷπα ἐναντίον τῶν Ἲουδαίων καὶ ὃλων τῶν εθνῶν» (Ιερ. 43,2). Και αυτό εσήμαινε όχι μόνο να τις γράψει, αλλά και να τις αναγνώσει στους άρχοντες και τον λαό. Και επειδή ο προφήτης Ιερεμίας δεν μπορούσε να κάνει το έργο αυτό, γιατί ήταν φυλακισμένος, όπως είπαμε προηγουμένως, γι' αυτό κάλεσε τον μαθητή του Βαρούχ να γράψει και να αναγνώσει τις προφητείες του. «Γράψον καὶ ἀνάγνωσθι», του είπε· «ἐγὼ γάρ κατέχομαι ἐν τῇ φυλακῇ». Αλλά, θα πρέπει να σταθούμε εδώ για λίγο και να θαυμάσουμε μαζί με τον Χρυσόστομο: «Ὢ μεγαλοψυχίας» του προφήτου! «Ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ ἦν, καὶ τῆς προφητείας οὐκ ἀφίστατο»! Έγραψε λοιπόν, αγαπητοί μου, ο Βαρούχ καθ' υπαγόρευση του δασκάλου του Ιερεμίου τους λόγους των προφητειών κατά της Ιουδαίας και των εθνών, από την αρχή της δράσης του μέχρι τότε, και πήγε έπειτα και τις διάβασε ενώπιον των αρχόντων. Και οι άρχοντες πήραν το βιβλίο αυτό των προφητειών και πήγαν στον βασιλιά Ιωακείμ για να το αναγνώσουν. Ο καιρός ήταν χειμώνας, γι' αυτό και ο βασιλιάς είχε «ἐσχάραν πυρός κατά πρόσωπον αὐτοῦ». Και όταν του διάβασαν τρεις τέσσερις σελίδες από το βιβλίο του Ιερεμίου, τόσο πολύ οργίστηκε, ώστε πήρε μαχαιρίδιο, κατέκοψε το βιβλίο και το πέταξε στην φωτιά, που ήταν μπροστά του, για να κατακαεί. Τόση οργή και προς το άψυχο βιβλίο! Και λέει ο Χρυσόστομος: «Ὁ τοίνυν τοῖς ἀψύχοις οὓτο πολεμῶν, εἰ τὴν ψυχήν ἒχοντα εὗρε, τί οὐκ ἂν εἰργάσατο;». Γι' αυτό και ο Θεός ήθελε οι προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης να λέγονται με ασάφεια για την ασφάλεια των δούλων Του, των προφητών Του.
Είναι βέβαια αλήθεια ότι υπάρχουν και προφήτες που προφήτευαν με σαφήνεια στους Ιουδαίους τα μέλλοντα να συμβούν σ' αυτούς κακά. Αλλά αυτό ήταν, πραγματικά, μία τόλμη τους, γι' αυτό και ο απόστολος Παύλος λέει για τον Ησαΐα, που προφήτευσε την απόρριψη των Ιουδαίων και την πρόσληψη των εθνιών: «Ἡσαΐας δὲ ἀποτολμᾷ καὶ λέγει· Εὑρέθην τοῖς ἐμέ μὴ ζητοῦσιν». Και αυτός ο λόγος του Ησαΐα ήταν, πραγματικά, μια μεγάλη κατηγορία κατά των Ιουδαίων, λέει ο Χρυσόστομος: «Οἱ μὴ ἀκούσαντες ἐπίστευσαν καὶ οἱ ἀκούσαντες ἐυσταύρωσαν Διά ταῦτα τολμητήν ἐκάλεσε τὸν Ἠσαΐαν».
Η πηγή της επιστολής είναι το βιβλίο του Επισκόπου Ιερεμίου Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως με τίτλο ΣΚΟΠΙΜΗ Η ΑΣΑΦΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ, που ανήκει στην Βιβλιοθήκη Πλούταρχου Πάστρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου